Scientific Mining Journal

Scientific Mining Journal

Volume 11 - No 2 (March 1972)
Garp Linyitleri İşletmesi Soma Bölgesi İçin Betonarme Sun`î Tavanlı Rambleli İşletme Projesi
DOI 3-20 C. Birön

ÖZET 

Bu  makale  Garp  Linyitleri  İşletmesi  Soma Bölgesi‘ne  yeni bir iÅŸletme  sistemi  getirmekte dir.  Damar 15°  yatımiı  17 m.  kalmtıkta ve  spontane  yangına  müsaittir.  Halen  uygulanan  yatay dilimli  göçertme  sistemi  hem  rezerv  kaybına  ve  hem de   ocak    yangınlarına   sebebiyet    vermek tedir.

Makalede,  kalın damar iÅŸletmeciliÄŸine  temas  edilmekte,  yangm  ve  rezerv  kaybım  önlemek için   damar  yatarıma   paralel  tavandan  tabana  doÄŸru  «desandri»  bir  dilimleme  sistemi  tavsiye edilmektedir.  Bu  sistemin  uygulanması  için  30 cm.  kalınlıkta  betonarme  bir  sun‘i  tavan dizayn edilmektedir.  Basınçların  9  T/m*  olacağı  hesaplanmış,  bu  basınca  mukavim  sun‘i  tavan  demir lerinin  6  mm.  çap  ve  arma  paralel  olarak  17.5 cm.  ara ile, atına  ilk  olarak  11  cm. ara. ite dö ÅŸenmesi  icafo  edeceÄŸi  sonucuna  varılmıştır.

Bölgede  mevcut  meteryal  incelenmiÅŸ,  Elmalı açık ocağından elde edilen marnın - SO mm. kırmak  ile hem  ramble  malzemesi  ve  hem de beton agregası  olarak  ayakta  kullanılması  ka nısına varılmıştır.  Ekonomi  gayesi  ile  beton dozajı  225 Kg/m3     Portant  Çimentosu,  75  Kg/m3 Soma Termik Santral uçucu külü kullanılacaktır.

Sistemin uygulanacağı bu panoda  günde  1915  T.  üretim  projesi  yapılmış  ve  24  milyon lira yatırınım amortisman ve faizi ile birlikte maliyetin 74 TL/T çıkacağı hesaplanmıştır.  Bu maliyet  ha.li  harar  ocak  maliyetinden  tonda  19  TL.  fazladır.

Rezerv kaybım ve yangınları  tamamen  önleyen,  ocak  ana  desandrileri  altmdaki  rezerv lerin emniyette alınmasını saÄŸhyan  ve  lavuar satılabilir oranım en az 5  % arttıran bu yeni sis tem  ile  fiat  artışı  ve  yatırımların  fazlasiyle  karşılanacağı  belirtilmektedir.

ABSTRACT                               

This  study  and  project  bring a  new  system  to  the  Soma  mine  of  Western  lignites   of Turkey.  The  seam  is 17 m  thick,  dipping  15°,  susceptible  to  spontaneous  combustion.  The  pre sent  mining  system  is   horizontal  slicing  with  caved  logwalls  resulting  in  loss  of  reserves  and causing  many  mine  fires.

The   projet  proposes  inclined  pneumatically  stowed  longwall  faces  with  reinforced  conc rete  artificial  roof.  The  stresses  are  evaluated  and  found  to be  9  T/m1     and  a  reinforced  conc rete roof  was  designed  for this stress The  artificial  roof  is  80  cm  thick  having 6  mm  diameter steel   bars   spaced  »t  17.5   and   11   cm  parallel  and   perpendicular  to  the  face   respectively.

The project of application is given using this system. As stowing meterials and  aggrava tes  for the concrete,  the  marl  obtained  from the  stripping operation  of  nearby  Elmalı  Open Pit is crushed and screened down  to  - 80  mm. For  the  concrete  225  kg/m3      Portland  cement and  75 kg/m3    flying ash  of  the  thermic power station are used.

The cost of the new system at pithead is 74 Turkish Liras  (1

Türk Linyitleri Katkısız Olarak Briketleştirilmesine Dair Bir Metod
DOI 21-24 H. Ergun

ÖZET

Linyitlerin briketleÅŸtirilmesinin tarihçesi ve briket teÅŸekkülüne ait teoriler anlatılmakta, Türk linyitlerinin özellikleri ve katkısız olarak briketleÅŸtinme imkànlan izah edilmektedir. Zusammenfassung : Es wird auf die historische Entwicklungln del» (Braunkohlenbrikettierung und auf verschiedene Theorien des Brikettierens eingegangen. Ferner werden die Eigenschaften türkischer Braunkohlen und die Möglichkeiten zu ihrer Briketterung erlaeutert.

Alpin Tipindeki Kromit Yataklarının Özellikleri ve Araştırılması
DOI 25-38 O. Özkoçak

ÖZET

Kromit yatakları genel olarak iki tipe ayrılmaktadır : 1 — Tabakalı komplekslere baÄŸlı olan kromit yatakları, 2 — Alpin tipindeki ültrabazik masiflere baÄŸlı olan kromit yatakları. Tabakalı komplekslerdeki kromit yatakları Ibüytik yayı­ lanı gösterirler ve kilometrelerce uzunlukta olurlar; bu durum sakin bir ortamda oluÅŸtuklarına iÅŸaret eder. Alpin tipindeki ültrabazik masiflerde bulunan kromit yatakları aÅŸağı yukarı aynı özellikleri gösterirler; fakat oluÅŸum sırasında tektonik kuvvetlere mâruz kaldıklarından, tabakalı‘ komplekslerde olduÄŸu gibi büyük yayılım göstermezler. Türkiye kromit yatakları ikinci tiptendirler. Alpin tipindeki birçok ültrabazik masif üzerinde yapılan incelemeler, ültrabazik masiflerin beÅŸ zondan oluÅŸtuÄŸunu göstermiÅŸtir : 1 — Taban zonu, 2 — Alt geçiÅŸ zonu, 3 — Monoton zdn, 4 — Üst geçiÅŸ zonu, 5 —• Üst zon. Bu ardalanma istatistik! olup, zonlardan bazıları eksik olabildiÄŸi gibi çeÅŸitli büyüklükte de olabilmektedir. 1, 2 ve 4 numaralı zonlar kromit yönünden ilginçtir ve kromit genellikle dünitler içindedir. 1 ve 2 numaralı zonlarda metalürjik, 4 numaralı zonda refraktär kromit bulunur. Dünitler, kromit yatakları için kılavuz kayacı teÅŸkil ederler. Magmatik tabakalanma ve lineasyon gibi primer yapılar kromitleri kontrol ederler. Masif kromit kütlelerinin etrafındaki serpaHitinlaÅŸrrie zonları ve kromitli dünit seviyelerinin daha kolay serpantinleÅŸmesi kromit prospeksiyonu yönünden önemli olmaktadırlar. Faylara yerleÅŸen damar tipli kromit yataklannm araÅŸtırılmasında kırık sistemlerinin ayrıntılı bir ÅŸekilde etüd edilmesi gerekir. Jeofizik metodlardan gravimetri, jeolojik etüdlerin büyük kromit kütlelerine iÅŸaret ettiÄŸi! yerlerde tavsiye edilebilir; yalnız gabro ve norit gibi yoÄŸun kayaçlann fbulunduÄŸu kesimlerde dikkatli olmak icabeder. Manyetometri, kromit yataklannm yayilımını tahkikte olduÄŸu gibi, kromitıli dünit seviyelerinin meydana çıkarılmasında da etkili olabilmektedir.

Maden ve Kum Tanelerinin Endüksiyon Polarizasyonu (Ip) ve Faz Farkları
DOI 39-41 A. Keçeli

ÖZET

Küresel maden ve kum tanelerinin endüksiyon polarizasyonunda akım ve voltaj arasındaki faz farkı ile polarizasyon parametreleri arasındaki bağıntılar araştırılmıştır. Polarizasyonda zıt endüksiyon elektromotor kuvveti sebebi ile aşağıdaki bağıntı elde edilmektedir, Bu bağıntıya göre (İP) parametreleri, tanelerinpolarize olabilen yüzeylerinin artması ile çift tabaka kalınlığının ve frekansın küçük değerleri için küçülmektedir. Stmmary : The relationships between IP paıhaeters with phase angle of current and potantial are investigated ion IP of spherical ore and sand grains. The mentioned relationship is obtained by causes countre electromotive force in ploariyation phenomenon as follows : according to this relationship, as polarijzable face iof grains increases and thikness of double layer and frequency decrease, IP parameter decreases.

İspanya`nın Ünlü Rio Tinto`daki Yeni Büyük Bakır Açık İşletme Madeni
DOI 42-48 G. O. Argall, Jr.

 Cerro Colorado, eski bir Roma mabedinin gölgesinde 3000 senedenberi çalışan ve Fenikeliler ile Kartaca‘lılarm eski altın madeni galerileri ile 60 yıllık eski pirit ve bakır açık iÅŸletme ocakları ve yeraltı istihsal (glory holes) boÅŸlukları bulunan çok eski bir madendir. Bugün bu madende 4.6 m3 (6 yarda küp) kepçeli, elektrikli ekskavatör‘ler ve 35 tonluk dizel ağır iÅŸ kamyonları ile günde 45.000 ton, altın ve bakır cevheri ihtiva eden hafriyat malzemesi kaldırılmaktadır. Güney İspanya‘da en eski altın ve bakır madenciliÄŸi bölgesi olan Rio Tinto‘da bulunan, en yeni Cerro Colorado madeninde, Rio Tinto Company Ltd. tarafından 1873 yılında ileri madencilik metodları ile çalışılmaya baÅŸlanmÅŸtır.

 

Asırlarca büyük madencilik çalışmaları olan Rio Tinto‘da asgari 20.000.000 ton eski Fenike ve Roma cürufu olduÄŸu tahmin edilmektedir. Rio Tinto 1875 ile 1900 yılları arasında dünyanın en büyük bakır madeniyd i. Bununla beraber 250.000.000 ton pirit ve 5.000.000 ton bakır istihsal edilmiÅŸ olan Rio Tinto madeninde bugünkü kadar büyük çapta madencilik çalışması olmamıştır.

Uzun Delikler ile Ayaktan Emprenye Etme Metoduna Ait Tecrübeler ve Neticeler
DOI 49-58 H. W. Wild

 Kömür kazısında meydana gelen ve akci­ ÄŸerlere zararlı ve infilak bakımından tehlikeli olan tozlar ile mücadele için en etkili ve en yaygın metod, kömür aynasının su ile emprenye edilmesidir. Emprenye metodunun etkisi, kömür içine basınçlı su verilerek bir taraftan tektonik veya kazı mekaniÄŸi tesirleri ile çatlaklarda ve basınca maruz kalmış yerlerde meydana gelmiÅŸ olan tozların ıslatılması ve baÄŸlanması, diÄŸer taraftan da kömür aynasının su ile doyurulması ve gevÅŸetilmesi suretiyle kazı sırasında toz teÅŸekkülünün sı­ nırlandırılması ile ölçülür.

Geleceğin Kömür Madeni Ocakları
DOI 59-62 W. V. Sheppard

Bu konudaki çalışmaların baÅŸlangıcı, hiç şüphesiz «Panzer» denilen çift zincirli konveyörlerin harpten sonra Almanya‘dan İngilt^. re‘ye geldiÄŸi zamana kadar uzamaktadır. Bu tip konveyörler, direksiz kazı cephesi sistemini gerektirmiÅŸ ve kömür kazısının ve yüklenmesinır, aynı famanda sürekli iÅŸ kademelerime yapabildiÄŸi makinaların geliÅŸtirilmesini mümkün kılmıştır. Buna baÄŸlı olarak İngiltere‘de hidrolik direkler, geliÅŸtirilmiÅŸ ve 1947 ilâ 1954 yMarı arasında İngiliz maden ocaklarında tercihan kullanılmıştır. 1947 yı- lında öretilen kömürün sadece % 2,5‘u mekanîze uzun ayaklardan elde edilirken bu oran *954 yılıftda % 7,4‘e yükselmiÅŸtir.