Scientific Mining Journal

Volume 13 - No 2 (February 1974)

UCTEA
Chamber of Mining Engineers of Turkey

Next Volumes

Volume 59
- Volume 59 - No 4 pp. (December 2020)
- Volume 59 - No 3 pp. (September 2020)
- Volume 59 - No 2 pp. (June 2020)
- Volume 59 - No 1 pp. (March 2020)
Volume 58
- Volume 58 - No 4 pp. (December 2019)
- Volume 58 - No 3 pp. (September 2019)
- Volume 58 - No 2 pp. (June 2019)
- Volume 58 - No 1 pp. (March 2019)
Volume 57
- Volume 57 - No SPECIAL ISSUE pp. (December 2018)
- Volume 57 - No 4 pp. (December 2018)
- Volume 57 - No 3 pp. (September 2018)
- Volume 57 - No 2 pp. (June 2018)
- Volume 57 - No 1 pp. (March 2018)
Volume 56
- Volume 56 - No 4 pp. (December 2017)
- Volume 56 - No 3 pp. 89 - 130 (September 2017)
- Volume 56 - No 2 pp. 45 - 84 (June 2017)
- Volume 56 - No 1 pp. 5-44 (March 2017)
Volume 55
- Volume 55 - No 4 pp. 45 (December 2016)
- Volume 55 - No 4 pp. 45 (December 2016)
- Volume 55 - No 3 pp. 44 (September 2016)
- Volume 55 - No 3 pp. 44 (September 2016)
- Volume 55 - No 3 pp. 44 (September 2016)
- Volume 55 - No 2 pp. 62 (June 2016)
- Volume 55 - No 2 pp. 62 (June 2016)
- Volume 55 - No 1 pp. 43 (March 2016)
- Volume 55 - No 1 pp. 5-22 (March 2016)
Volume 54
- Volume 54 - No 3-4 pp. (September - December 2015)
- Volume 54 - No 2 pp. (June 2015)
- Volume 54 - No 1 pp. (March 2015)
Volume 53
- Volume 53 - No 3-4 pp. (September - December 2014)
- Volume 53 - No 1-2 pp. (March-June 2014)
Volume 52
- Volume 52 - No 4 pp. (December 2013)
- Volume 52 - No 2-3 pp. (June-September 2013)
- Volume 52 - No 1 pp. (March 2013)
Volume 51
- Volume 51 - No 4 pp. (December 2012)
- Volume 51 - No 2-3 pp. (June-September 2012)
- Volume 51 - No 1 pp. (March 2012)
Volume 50
- Volume 50 - No 4 pp. (December 2011)
- Volume 50 - No 3 pp. (September 2011)
- Volume 50 - No 2 pp. (June 2011)
- Volume 50 - No 1 pp. (March 2011)
Volume 49
- Volume 49 - No 4 pp. (December 2010)
- Volume 49 - No 3 pp. (September 2010)
- Volume 49 - No 2 pp. (June 2010)
- Volume 49 - No 1 pp. (March 2010)
Volume 48
- Volume 48 - No 4 pp. (December 2009)
- Volume 48 - No 3 pp. (September 2009)
- Volume 48 - No 2 pp. (June 2009)
- Volume 48 - No 1 pp. (March 2009)
Volume 47
- Volume 47 - No 4 pp. (December 2008)
- Volume 47 - No 3 pp. (September 2008)
- Volume 47 - No 2 pp. (June 2008)
- Volume 47 - No 1 pp. (March 2008)
Volume 46
- Volume 46 - No 4 pp. (December 2007)
- Volume 46 - No 3 pp. (September 2007)
- Volume 46 - No 2 pp. (June 2007)
- Volume 46 - No 1 pp. (March 2007)
Volume 45
- Volume 45 - No 4 pp. (December 2006)
- Volume 45 - No 3 pp. (September 2006)
- Volume 45 - No 2 pp. (June 2006)
- Volume 45 - No 1 pp. (March 2006)
Volume 44
- Volume 44 - No 4 pp. (December 2005)
- Volume 44 - No 3 pp. (September 2005)
- Volume 44 - No 2 pp. (June 2005)
- Volume 44 - No 1 pp. (March 2005)
Volume 43
- Volume 43 - No 4 pp. (December 2004)
- Volume 43 - No 3 pp. (September 2004)
- Volume 43 - No 2 pp. (June 2004)
- Volume 43 - No 1 pp. (March 2004)
Volume 42
- Volume 42 - No 4 pp. (December 2003)
- Volume 42 - No 3 pp. (September 2003)
- Volume 42 - No 2 pp. (June 2003)
- Volume 42 - No 1 pp. (March 2003)
Volume 41
- Volume 41 - No 4 pp. (December 2002)
- Volume 41 - No 3 pp. (September 2002)
- Volume 41 - No 2 pp. (June 2002)
- Volume 41 - No 1 pp. (March 2002)
Volume 40
- Volume 40 - No 2-3-4 pp. (June-September-December 2001)
- Volume 40 - No 1 pp. (March 2001)
Volume 39
- Volume 39 - No 3-4 pp. (September-December 2000)
- Volume 39 - No 2 pp. (June 2000)
- Volume 39 - No 1 pp. (March 2000)
Volume 38
- Volume 38 - No 4 pp. (December 1999)
- Volume 38 - No 2-3 pp. (June-September 1999)
- Volume 38 - No 1 pp. (March 1999)
Volume 37
- Volume 37 - No 4 pp. (December 1998)
- Volume 37 - No 3 pp. (September 1998)
- Volume 37 - No 2 pp. (June 1998)
- Volume 37 - No 1 pp. (March 1998)
Volume 36
- Volume 36 - No 4 pp. (December 1997)
- Volume 36 - No 2-3 pp. (June-September 1997)
- Volume 36 - No 1 pp. (March 1997)
Volume 35
- Volume 35 - No 4 pp. (December 1996)
- Volume 35 - No 3 pp. (September 1996)
- Volume 35 - No 2 pp. (June 1996)
- Volume 35 - No 1 pp. (March 1996)
Volume 34
- Volume 34 - No 4 pp. (December 1995)
- Volume 34 - No 3 pp. (September 1995)
- Volume 34 - No 2 pp. (June 1995)
- Volume 34 - No 1 pp. (March 1995)
Volume 33
- Volume 33 - No 4 pp. (December 1994)
- Volume 33 - No 3 pp. (September 1994)
- Volume 33 - No 2 pp. (June 1994)
- Volume 33 - No 1 pp. (March 1994)
Volume 32
- Volume 32 - No 3-4 pp. (September-December 1993)
- Volume 32 - No 2 pp. (June 1993)
- Volume 32 - No 1 pp. (March 1993)
Volume 31
- Volume 31 - No 4 pp. (December 1992)
- Volume 31 - No 3 pp. (September 1992)
- Volume 31 - No 2 pp. (June 1992)
- Volume 31 - No 1 pp. (March 1992)
Volume 30
- Volume 30 - No 4 pp. (December 1991)
- Volume 30 - No 3 pp. (September 1991)
- Volume 30 - No 2 pp. (June 1991)
- Volume 30 - No 1 pp. (March 1991)
Volume 29
- Volume 29 - No 4 pp. (December 1990)
- Volume 29 - No 3 pp. (September 1990)
- Volume 29 - No 2 pp. (June 1990)
- Volume 29 - No 1 pp. (March 1990)
Volume 28
- Volume 28 - No 4 pp. (December 1989)
- Volume 28 - No 3 pp. (September 1989)
- Volume 28 - No 2 pp. (June 1989)
- Volume 28 - No 1 pp. (March 1989)
Volume 27
- Volume 27 - No 4 pp. (December 1988)
- Volume 27 - No 3 pp. (September 1988)
- Volume 27 - No 2 pp. (June 1988)
- Volume 27 - No 1 pp. (March 1988)
Volume 26
- Volume 26 - No 4 pp. (December 1987)
- Volume 26 - No 3 pp. (September 1987)
- Volume 26 - No 2 pp. (June 1987)
- Volume 26 - No 1 pp. (March 1987)
Volume 25
- Volume 25 - No 4 pp. (December 1986)
- Volume 25 - No 3 pp. (September 1986)
- Volume 25 - No 2 pp. (June 1986)
- Volume 25 - No 1 pp. (March 1986)
Volume 24
- Volume 24 - No 4 pp. (December 1985)
- Volume 24 - No 3 pp. (September 1985)
- Volume 24 - No 2 pp. (June 1985)
- Volume 24 - No 1 pp. (March 1985)
Volume 23
- Volume 23 - No 4 pp. (December 1984)
- Volume 23 - No 3 pp. (September 1984)
- Volume 23 - No 2 pp. (June 1984)
- Volume 23 - No 1 pp. (March 1984)
Volume 22
- Volume 22 - No 4 pp. (December 1983)
- Volume 22 - No 3 pp. (September 1983)
- Volume 22 - No 2 pp. (June 1983)
- Volume 22 - No 1 pp. (March 1983)
Volume 21
- Volume 21 - No 2 pp. (September 1982)
- Volume 21 - No 1 pp. (March 1982)
Volume 20
- Volume 20 - No 2 pp. (September 1981)
- Volume 20 - No 1 pp. (March 1981)
Volume 19
- Volume 19 - No 4 pp. (December 1980)
- Volume 19 - No 3 pp. (September 1980)
- Volume 19 - No 2 pp. (June 1980)
- Volume 19 - No 1 pp. (March 1980)
Volume 18
- Volume 18 - No 4 pp. (December 1979)
- Volume 18 - No 3 pp. (September 1979)
- Volume 18 - No 2 pp. (June 1979)
- Volume 18 - No 1 pp. (March 1979)
Volume 17
- Volume 17 - No 4 pp. (June 1978)
- Volume 17 - No 3 pp. (September 1978)
- Volume 17 - No 2 pp. (March 1978)
- Volume 17 - No 1 pp. (January 1978)
Volume 16
- Volume 16 - No 6 pp. (November 1977)
- Volume 16 - No 5 pp. (September 1977)
- Volume 16 - No 4 pp. (July 1977)
- Volume 16 - No 3 pp. (May 1977)
- Volume 16 - No 2 pp. (March 1977)
- Volume 16 - No 1 pp. (January 1977)
Volume 15
- Volume 15 - No 6 pp. (November 1976)
- Volume 15 - No 5 pp. (September 1976)
- Volume 15 - No 4 pp. (July 1976)
- Volume 15 - No 3 pp. (May 1976)
- Volume 15 - No 2 pp. (March 1976)
- Volume 15 - No 1 pp. (January 1976)
Volume 14
- Volume 14 - No 6 pp. (November 1975)
- Volume 14 - No 5 pp. (September 1975)
- Volume 14 - No 4 pp. (July 1975)
- Volume 14 - No 3 pp. (May 1975)
- Volume 14 - No 2 pp. (March 1975)
- Volume 14 - No 1 pp. (January 1975)
Volume 13
- Volume 13 - No 7 pp. (November 1974)
- Volume 13 - No 6 pp. (September 1974)
- Volume 13 - No 5 pp. (July 1974)
- Volume 13 - No 4 pp. (May 1974)
- Volume 13 - No 3 pp. (March 1974)
- Volume 13 - No 2 pp. (February 1974)
- Volume 13 - No 1 pp. (January 1974)
Volume 12
- Volume 12 - No 6 pp. (November 1973)
- Volume 12 - No 5 pp. (September 1973)
- Volume 12 - No 4 pp. (July 1973)
- Volume 12 - No 3 pp. (May 1973)
- Volume 12 - No 2 pp. (March 1973)
- Volume 12 - No 1 pp. (January 1973)
Volume 11
- Volume 11 - No 6 pp. (November 1972)
- Volume 11 - No 5 pp. (September 1972)
- Volume 11 - No 4 pp. (July 1972)
- Volume 11 - No 3 pp. (May 1972)
- Volume 11 - No 2 pp. (March 1972)
- Volume 11 - No 1 pp. (January 1972)
Volume 10
- Volume 10 - No 6 pp. (November 1971)
- Volume 10 - No 5 pp. (September 1971)
- Volume 10 - No 4 pp. (July 1971)
- Volume 10 - No 3 pp. (May 1971)
- Volume 10 - No 2 pp. (March 1971)
- Volume 10 - No 1 pp. (January 1971)
Volume 9
- Volume 9 - No 6 pp. (November 1970)
- Volume 9 - No 5 pp. (September 1970)
- Volume 9 - No 4 pp. (July 1970)
- Volume 9 - No 2-3 pp. (May 1970)
- Volume 9 - No 1 pp. (February 1970)
Volume 8
- Volume 8 - No 4 pp. (November 1969)
- Volume 8 - No 3 pp. (August 1969)
- Volume 8 - No 2 pp. (May 1969)
- Volume 8 - No 1 pp. (February 1969)
Volume 7
- Volume 7 - No 4 pp. (November 1968)
- Volume 7 - No 3 pp. (August 1968)
- Volume 7 - No 2 pp. (May 1968)
- Volume 7 - No 1 pp. (February 1968)
Volume 6
- Volume 6 - No 4 pp. (November 1967)
- Volume 6 - No 3 pp. (August 1967)
- Volume 6 - No 2 pp. (May 1967)
- Volume 6 - No 1 pp. (February 1967)
Volume 5
- Volume 5 - No 20 pp. (November 1966)
- Volume 5 - No 18-19 pp. (December 1965)
- Volume 5 - No 17 pp. (July 1965)
Volume 4
- Volume 4 - No 16 pp. (February 1965)
- Volume 4 - No 15 pp. (November 1964)
- Volume 4 - No 14 pp. (August 1964)
Volume 3
- Volume 3 - No 9 pp. (November 1962)
- Volume 3 - No 12-13 pp. (April 1964)
- Volume 3 - No 11 pp. (May 1963)
- Volume 3 - No 10 pp. (February 1963)
Volume 2
- Volume 2 - No 8 pp. (August 1962)
- Volume 2 - No 7 pp. (May 1962)
- Volume 2 - No 6 pp. (February 1962)
- Volume 2 - No 5 pp. (November 1961)
Volume 1
- Volume 1 - No 4 pp. (August 1961)
- Volume 1 - No 3 pp. (May 1961)
- Volume 1 - No 2 pp. (February 1961)
- Volume 1 - No 1 pp. (November 1960)
Volumes 1-60 (2021-1961)

Accepted Articles in Press Download the Last Issue e-Journal

Bakırın Özellikleri, Alaşımları ve Minarelleri
DOI 3-7 M. Yaşar Ethem

View as pdf

GENEL
Periyodik sistemin birinci yan gru- «Bakır Grubu Metalleri» diye adlandırı- bu (29, 47 ve 79 Atom No.lu elementleri) lıp bunlar bakır, gümüş ve altındır,

Litosferik Pleyt Tektonik Teorisi ve Porfirik Bakır Yatakları
DOI 9-20 B. Doyuranlı

View as pdf

Abstract
Exploration planning is taking ‘into consideration, more and more, regional concepts of rock and ore genesis. High on the list of interesting regional targets remain volcanogenic belts of Post-Paleozoic ages. Of even broader scope are the rapidly evolving concepts relating to plate tectonics, Post-Eocene metallogenic type are located on or near present - day plate boundaries. Work is now in progress to relate older provinces and older, plate edges. This, it is to be hoped, will lead to usable concepts which provide new targets and new discorveries. In the Alpide zone, Turkey, Greece and Afghanistan seem to be likely areas for porphyry copper discovery. The new report, reviewing work, is still underway in northern Chile and Argentina. In this region mineralization is consistently related to volcanism and to granitic intrusive activity. A very extensive suite of age determinations of the rock has indicated a progressively younger age both volcanics and intrusively younger age both volcanics and intrusives inward from the coast. In other theories, porphyry copper deposits may originate with partial melting of oceanic crustal metarials as they thrust under a continental plate along a Benioff or «subducting» zone.

Bakır Madeninin Aranması ve Madenciliği
DOI 21-24 T. Armutcu, M. Kayadelen

View as pdf

ÖZET
Bakır Madenciliğinin Tarihçesi : Bakırın madenciliği taş devrine kadar uzanır ve insan tarafından ilk kullanılan metal, taş devrinde bakır olmuştur. Bakırdan ilk başlarda insan silâh ve ilkel aletler yaparak istifade etmiştir. Daha sonraları bakır alaşımları çeşitli kullanış alanları bulmuştur. Maden devrinde ise insan bakır izabesi üstüne bilgisini daha da artırmış, daha sert ve kullanışlı olan alaşımlanm geliştirerek çeşitli silâhlar ve aletler yapmıştır. Takriben M.Ö. 3000 yılında bakır alaşımları p devirde medeniyetin beşiği olan Orta Doğu ve Akdeniz, bölgesinde, bilhassa Kıbrıs‘ta oldukça gelişmiş bir faaliyet dalı olmuştur. Roma İmparatorluğu sırasmda, ilkel bakır madenciliği ve izabeciliği, Imparator‘luğun bütün bölgelerine Orta Doğu‘dan yayılmış ve Roma împaratorluğu‘nun yıkılmasıyla başlayan orta çağ döneminde İngiltere‘de Almanya‘da, İsveç‘te ve İspanya‘da o devrin şartlarına göre oldukça büyük çapta bakır madenciliği ve izabe teknolojisi gerçekleştirilmiştir. 1800 yıllarında ise dünya yıllık istihsal ve tüketim miktarı 18 000 ton metalik bakıra erişmiştir.

Bakır Üretim Teknolojisi
DOI 25-34 Yayın Kurulu

View as pdf

Demir olmıyan metaller gurubunda çok sayıda metal mevcuttur. Üretilen demir malzemenin miktarı, demir olmıyanlara nisbetle daha yüksektir. Ancak de ğer olarak durum tersinedir. Demirden başka metalleri yoğunluk-" larına göre ağır metaller ve hafif metaller olarak sınıflandırmak mümkündür.

Sülfürlü Bakır Cevherleri ve Zenginleştirme Yönünden Problemleri
DOI 35-41 Ö. Ayışkan

View as pdf

ÖZET
Sülfürlü bakır cevherleri çeşitli yapıda yataklarda, değişik miktarda diğer mineralleri (bilhassa pirit, çinkoblend ve galenit) ihtiva etmektedirler. Bu yazıda Türkiye‘de bulunan yataklar gözönünde tutularak, bakır cevherleri, mineral muhtevalarına ve yapısal karakterlerine göre, gruplandırılmaya çalışılmıştır. Her grup için teknolojik açıdan prob lemler belirtilmeye çalışılarak, gerekli zenginleştirme yöntemleri tartışılacaktır.

Bakır ve İlgili Ürünlerin Kullanım Alanları
DOI 43-47 A. Akar, A. Yazan, L. Özmerih

View as pdf

Rafine fırınlarında saflaştınlan bakır ilerinde tabi tutulacağı işleme göre değişik form verilmek üzere çeşitli şekillerde dökülür. En önemli döküm şekli tel halinde olandır (wire bar). Bunun yanısıra levha, köşeli veya silindirik şekildeki döküm çeşitleri en yaygın olanlarındandır. Alaşım yapımı için bakır büyük miktarda kertik blokçuklar (ingot bars) ve kimya endüstrisinde kullanılmak için ise bakır granülü şeklinde dökülür. Bakır sülfat ve diğer sıvı bakır fazlalarından, elektroliz yöntemleri ile elde edilen bakır özellikle, bakır boru ve ince bakır levha üretiminde kullanılır. Ayrıca kullanım amacına uygun şekil ve irilikteki bakır tozları da elektroliz ayı rım yöntemi ile kazanılır. Dış etkenlere karşı davranışı yüzünden bakır, asıl metallere en yakm olan bir metaİdir. Asit ve atmosfer koşullarına karşı yüksek bir direnç yeteneğine sahiptir. Bu özelliği nedeni ile bakır yarı asil metal olarak geniş kullanılma alanı bulmaktadır.

Dünya`da ve Türkiye`de Bakır Rezervi
DOI 51-56 A. Göktepeli

View as pdf

Bakır metalinin, fizikî ve kimyevî özelliklerinden dolayı bugün çok geniş bir kullanılma alanı mevcuttur ve gün geçtikçe de bakır tüketimi büyük bir hızla artmaktadır. Bu artışa paralel olarak arama ve metalurijide de büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Bu sayede 1900 senelerinde ekonomik olarak işletilebilir bakır tenörü °/o 3 iken, 1970 yılında bu % 0,5 bakıra, 1972 yılında da % 0,3 bakıra düşmüştür (Şekil 2). Hattâ 1972 yılında bakır fiatlarında düşüş görülmesine rağmen bazı büyük açık işletmelerde cevher işletme sınırı % 0,2 ye kadar düşmüştür (Bagdad - Hilside and San Xavier - North, USA)

Bakır Metalurjisi ve Teknolojisinde Gelişmeler
DOI 57-74 F. Y. Bor, A. F. Çakır

View as pdf

Konu iki yazı halinde incelenmiştir. Birinci yazı, bakır metalürjisine genel bir bakış ve pirometalürjideki gelişmeleri kapsamaktadır, ikinci yazıda ise hidrometalürji ve elektrometalürjideki geliş meler incelenmiştir. Her iki yazının kapsamına yalnız 2 nci Dünya Savaşından sonraki gelişmeler alınmıştır. Genel temayülün aksine olarak bakır üretim metalürjisi ile ilgili, dört dildeki 1950 den sonra yazılmış en önemli eserlerin bir listesi «Bibliyografya» başlığı altında bu kısmm sonunda verilmiştir. Metin içinde adı geçen literatür de, her makalenin sonunda «Referanslar» başlığı altında toplanmıştır.

Hidrometalurji ve Elektrometalurjideki Gelişmeler
DOI 75-95 F. Y. Bor, A. F. Çakır

View as pdf

Hidro - ve elektrometalürjik yöntemlerin bakır üretim metalürj isindeki yeri «Bakır metalürjisine genel bakış ve pirometalürjideki gelişmeler» yazısında belirlenmiştir. Bu yazıda ise, özellikle hidrometalürjik ve elektrometalürjik proseslerdeki gelişme ve yeniliklere de ğinilecektir.

Dünya Bakır Üretimi ve Tüketimi
DOI 97-99 A. Hamamcıoğlu

View as pdf

Dünya Bakır Cevheri üretimi 1972 yı lında 7.049.000 ton olmuştur. (Tablo : I) Bu üretimin % 56,7si dört, % 72,9 u ise yedi ülke tarafından karşılanmıştır. En büyük bakır cevheri üreticisi 1. 510. 300 tonla A. B. D. olmuştur. (A. B. D. nin Dünya üretimindeki payı % 21,4 tür.) A. B. D. den sonra en büyük üretici ülkeler S. S. C. B. (1.050.000 ton) ve Kongo (437.300 ton) dur. 1972 yılında blister bakır üretimi 7.289400 ton, rafine bakır üretimi ise 8.055.800 ton olmuştur, (tablo : 2,3) Blister bakır üretiminin % 55,5i dört ülke tarafından karşılanmıştır. En büyük üretici ülkeler A. B.V "DT(İ.614.000 ton), S.S.C.B. (1.050.000 ton), Zambiya (687.300 ton) ve Japonya (657.500 ton) dır.

Bakır ve İlgili Ürünlerin Fiyat Durumu
DOI 107-111 Y. Aytekin

View as pdf

Fiatlar ayni zamanda buraya kadar zikredilen hususlar ve ilgili ek ve tablolar dikkate alınarak tesbit edilmiştir. Bakır, kurşun ve çinko dünya tüketimi yıllık büyüme oranları % cinsinden şöyledir

Bakır Zenginleştirme Teknolojisinin Tarihsel Gelişimi
DOI 119-123 A. Akar, A. Yazan, L. Özmerih

View as pdf

Tarih devirlerinden birine adını veren bakır, insanoğlu tarafından bulunup işlenen en eski metallerden biri olup, çok eski yıllardan beri insanlığın hizmetindedir. Bakırı ilk kullanan insanlar Orta Anadolululardır. Medeniyetin beşiği olan Anadolu‘da milâttan önce 7000 yıllarında bakırın eritilip, işlendiği yapılan araştırmalar sonunda ortaya çıkmıştır(l) Buradan diğer ülkelere sıçrayan medeniyet, bakırın milâttan önce 4000 yıllarında îran, Türkistan, Mezopotamya, Mısır, Filistin, M.Ö. 3000 yıllarında Ege civarı, 2500 yıllarında orta Avrupa ve 2000 yıllarında batı Avrupa‘da kullanılmasını sağlamıştır. Önceleri süs ve harp eşyaları yapımında kullanılan bakır, ilerleyen zamanla birlikte yavaş yavaş insanlığın birçok ihtiyacını karşılamak için kullanılmıştır. Bugünkü ileri medeniyete rağ men bakırın yerini alabilen, kullanılmasına lüzum bırakmayacak bir diğer metal veya diğer bir madde bulunamamıştır. Evdeki kaplardan, uzaydaki sun‘î peyklere kadar hemen her yerde bakır veya alaşımları kullanılmaktadır.

Bakır Hazırlama (Zenginleştirme) Teknolojisindeki Gelişmeler
DOI 125-134 A. Akar, A. Yazan, L. Özmerih

View as pdf

Dünyada, bir konsantre işlemi görmeden, ocaktan çıktığı gibi direkt olarak pirometalurjik yöntemlerle işlenebilecek bakır cevherleri, hemen hemen tü kenmiş gibidir. Genellikle işletilen bakır madenleri düşük tenörlü olup, bir konsantrasyon işleminden geçmesi gereken cevherler çıkarılmaktadır. Tüm bakır üretiminin % 80 ini sağlayan porfirik bakır yatakları da düşük tenörlü, gang mineralleri ile ince kenetlenmiş bakır mineralleri ihtiva eder. Bu nedenle, dünyada üretilen bakırın % 90 ı, bir flotasyon işleminden geçerek konsantre edilmektedir.

Türkiye Bakır Yataklarının Jenetik Tipleri, Rezerv Durumu, Aramalar İçin Önemli Kayaç ve Bölgeler
DOI 143-152 R. Ovalıoğlu

View as pdf

ÖZET
Türkiye‘nin bakır yatakları çoğunlukla magmatik kökenlidir. Bağlı oldukları magma cinslerine göre bakır zuhurlarını üç ana grup altında toplamak mümkündür : 1. Ofiolitik magmatizmaya bağlı zuhurlar, 2. Asitik plutonizmaya bağlı zuhurlar, 3. Andezitik - dasitik volkanizmaya bağlı zuhurlar, Her üç magma tipine bağlı olarak, muhtelif jenezde bakır yatakları teşekkül etmiştir. Cu-Pb-Zn minerallerinden oluşan metazomatik ve hidrotermal - filoniyen tipteki zuhurlar sayıca en fazla bulunmakla beraber, rezerv yönünden ekselatif - hidrotermal tipi karekterize eden (Murgul, Çayeli, Lahanos, Ergani ve Küre gibi) zuhurlar çok daha fazla önem kazanmaktadır. Geleceğin bakır aramalarında ise ekselatif - hidrotermal tipler yanında, bilhassa Tersier devri asitik plutonlarına bağlı porfiri tipi yataklar önem kazanacaktır. Bu güne kadar yapılan arama ve detay etüdler sonunda, yaklaşık olarak 2.500.000 ton metalik bakıra eşdeğer olan bir bakır cevheri rezervi tesbit edilmiştir. Buna ilâveten, bilinen tüm jeolojik ve madencilik verilerinin istatistiki yoldan uygun Computer programlarıyla değerlendirilmesi sonunda, Türkiye jeolojik ve tektonik yapısının daha 7.500.000 ton civarında metalik bakıra eşdeğer bir bakır cevheri potansiyelini içinde gizlediği tahmin edilmiştir. Böylece, ülkemizin bakır -potansiyelini ia.000.000 ton metalik - bakır mertebesinde tahmin etmek yerinde olacaktır. Bu rakam 1.000.000.000 ton % 1 lik bir bakır cevheri potansiyeli demektir. Yani, halen tesbit edilmiş bakır rezervlerimize istikbalde üç katının daha ilâve edilebileceği imkân ve ümidi mevcuttur.

Türkiye`de Önemli Bakır Yatakları Hakkında Kısa Not
DOI 153-154 M. Yaşar Ethem

View as pdf

Türkiye‘de 600‘ün üstünde bakır zuhuru mevcuttur. Ancak halen işletilmekte olan veya yakın bir gelecekte ele alı nacak olan bakır yataklannın sayısı 10 civarındadır. Bunlar : — Murgul civarındaki Çakmakkaya ve Damar açık işletmeleri, — Küre - Kastamonu‘daki Bakibaba yeraltı işletmesi, — Küre - Kastamonu‘daki daha çok bakirli pirit ve kısmen de bakır cevheri ihtiva eden Aşıköy açık işletmesi, Giresun‘un Espiye ilçesi sınırları İçindeki Lahanos ve Kızılkaya yatakları. Bunlardan Lahanos yeraltı işletmesi olarak, Kızılkaya da açık ocak olarak işletilmek üzere Karadeniz Bakır İşletmeleri A.Ş. tarafından proje ve metallurjik testler ile ilgili çalışmalara girişilmiş bulunmaktadır. — Rize‘nin Çayeli ilçesindeki «Çayeli Zuhurları» olarak bilinen Madenköy I ve Madenköy II yatakları, — Ergani‘deki kısmen tükenmiş veya tükenmek üzere bulunan yataklar ve Anayatak isimli yatak. Bu yatakların kabul edilen cut-off derecelerine göre rezerv ve tenörleri, mevcut son bilgilere dayanarak aşağıda çıkarılmıştır.

Doğu Anadolu`da Subvolkanik ve Porfirik Bakır İmkanları
DOI 155-161 İ. Seyhan

View as pdf

ÖZET
Doğu Anadolu‘da geniş alanlar kaplayan genç andezit ve bazalt örtülerinin metalik madenler bakımından genellikle steril olduğu bilinmektedir. Bu örtülerin tabanında linyit yatakları bakımından ekonomik değeri olan Miosen ve Neojen yaşlı sedimanter ve volkanik - Sedimanter seriler yer almaktadır. Bu serilerin de altında ise her yerde aflöre etmeyen, bu yüzden de durumu iyi bilinmeyen «Eski volkanitler» bulunmaktadır. Pirit, bakirli pirit ve diğer sülfürlü mineraller bakı mından ümitli görülen bu eski volkanitler kısmen kendi tüfleri içinde, kısmen de temeli teşkil eden metamorfik ve palezoik kayaçlar arasında soğuyup katıla- şarak subvolkonik ve porfirik kütleler meydana getirmişlerdir. Mağmatik ayrış manın .Diorit ve Granitlere kadar geliştir ğini gösteren emareler mevcuttur.‘ Doğu Anadolu‘nun bilinen neojen ve kuvaterner andezit ve azaltlarına nisbetle daha asit bünyeli olan bu eski volkanitler formasyonu, bakirli pirit yatakları bakımından önemli bir potansiyele sahip görülmektedir.

Ergani Bakır Yatağının ve İşletme Tesislerinin Tanıtımı
DOI 163-178 E.B.İ.

View as pdf

Ergani Bakır Madeni yatakları Türkiye‘mizin güney doğusunda, Elâzığ iline bağlı Maden ilçesinin Dicle nehri vâdisindedir. Maden ilçesi, kara ve demiryollarımızla ülkemizin bütün liman ve şehirlerine irtibatlı olduğu gibi istihsalini ihraç bakımından İskenderun Limanı na 600 km. mesafede olup, kara ve demir yoluyla buraya da bağlıdır.

Ergani Bakır İşletmesi Reverber Matının Flotasyon Yoluyla Zenginleştirilmesi
DOI 179-189 S. Karahan E. Okur

View as pdf

1973 yılı Ağustos ayında Reverber fırınının yıllık bakîmi esnasında tabanda kalan yüksek manyetik özellikli taban matı denemede esas alınmıştır.

Karadeniz Bakır Projesi Genel Tanıtım
DOI 191-208 Yayın Kurulu

View as pdf

GİRİŞ : Karadeniz Bakır projesi, yatırımı 1968 -1972 yılları arasında dört ayrı ve birbirinden uzak, alt yapıları kısıtlı bölgelerde oldukça zor v şartlar altında yapılan hummalı bir faaliyetin sonucunda gerçekleştirilmiş entegre bir projedir. 23 Ocak 1973 günü ilk defa ateşlenen Karadeniz Bakır izabe fırınına EMÎNE ismi verilmiştir. EMÎNE günde 1000 ton‘a yakın cevher - konsantre karışımını izabe edebilecek güçtedir. Bu kapasite ile Türkiye‘nin daha önce mevcut kapasitesi 2 katının üstüne çıkarılmıştır. Karadeniz Bakır projesi kapasitesi olarak Türkiye‘nin en büyük bakır tesislerini bir araya topladığı gibi bir takım yenilikler de getirmiştir. Bunların baş- lıcaları cevher öğütülmesinde otojen de ğirmen kullanılması,, konsantre naklinde Murgul - Hopa arasına döşenen 62 km.‘- lik boru hattı ve izabede Flash izabe tipidir. Bu yenilikler projeye ilâve bir ekonomi kazandırmaktadır. Gelişmekte olan memleket madenciliğinin ve madene dayalı sanayinin bu adımdan sonra çok kısa zamanda daha büyüklerine ihtiyaç duyduğunu idrak eden Şirket halen yeni bakır v tesisleri planlamakta olup, yakında gerçekleştirme safhasına girilecektir.

Karadeniz Bakır İşletmesi Murgul Konsantratörü ve Samsun İzabe Tesisleri Çalışma Prensipleri
DOI 207-213 Y. Aytekin

View as pdf

Murgul Konsantratörü Önce çeneli kırıcılarda 200 mm. ye kadar öğütülen cevher 100 mm. açıklı ğında bir elekten geçirilerek —100 mm. ve + 100 mm. lik iki ayrı siloda depolanacaktır. —100 mm. lik silodan 165 t/h, + 100 mm. lik silodan 210 t/h kapasitelerle alınan mallar yaş usulle çalı şan otojen değirmene verilecektir. Otojen değirmen mahsulü, 2 mm. lik bir elekten geçirilerek, elek üstü otôjen de ğirmene geri gönderilecektir. 0,208 mm. (65 mesh) lik elekten geçen malın % 62 sı 0,074 mm. (200 mesh) nin altındadır. Bu mal % 27 katı oranında su ile karşı laştırılarak bulamaç halinde flotasyona gönderilecektir. Mal ön flotasyon devresine 405 t/h kapasiteyle girecektir. Ön flotasyon devresinden alınan artıklar, pirit istihsali için pirit karıştırma tankma gönderilecektir. Buradan mal 106 t/h kapasiteyle pirit flotasyon bataryasına girecektir. Bu flotasyon hücrelerinde elde edilen pirit konsantresi 29 t/h kapasiteyle pirit temizleme bataryasına sevkedilecektir.

Türkiye Bakır Teknolojisi
DOI 213-215 S. Cankut

View as pdf

Medeniyetin beşiği olarak bilinen yurdumuzda bakır madenlerinin işletilerek elde edilen metalin-gerek doğrudan doğruya ve gerekse çeşitli alaşımlar yapılarak o günün ihtiyaçlarını karşılı- yacak şekilde kullanılması, binlerce yıl öncesine kadar gidebilmektedir. Osmanlı devleti devrinde sınırlı olarak ve Millî ekonomiye önemli bir katkıda bulunmıyacak ölçüde sürdürülen çalışmalar, ancak Cumhuriyet devrinin başlarında oldukça önemli gelişmeler kaydettikten sonra, yakın zamana kadar bir durakalma ve kısmen de gerileme devri geçirmiş bulunmaktadır. Cumhuriyet devrinde memleketimizde üretilen bakırın az bir kısmı kap kaçak yapımında kullanılmış ve büyük kısmı blister bakır olarak ihraç edilmiştir. Bu arada Millî Savunma ihtiyaçlarını karşılamak üzere ilk defa bakır ve bakır alaşımlarından çeşitli ürünler yapacak modern bir tesis Kırıkkale‘de kurulup çalıştırılmıştır.

Bakır Piyasa Etüdü
DOI 217-225 Y. Aytekin

View as pdf

Maden arama ve bulma işleri rizikosu büyük olan yatırımlardır. Bu rizikoya karşılık madencilik işleri diğer iş alanlarına kıyasla çok daha kârlıdır ve memleket kalkınmasına doğrudan etkilidir. Meselâ 1908 ve 1922 yıllarından beri Şili‘de faaliyette bulunan üç Amerikan şirketinin toplam 700 milyon dolarlık yatı rımlarına karşılık yıllık kârları 1 milyar doların üzerindedir. Murgul Çakmakkaya cevheri için yapılan arama ve ön çalışma masrafları yatağın kıymetinin ancak °/o 0.1 i kadar tutmuştur.

Üçüncü Beş Yıllık Plânda Milli Ekonomi İçerisinde Bakır`ın Yeri
DOI 227-228 A. İ. Öztürk

View as pdf

Üçüncü Beş Yıllık Kaklınma Plânında Madencilik ve Demir - dışı Metaller Sektöründe önemli ölçüde yatırma yapılması öngörülmüş bulunmaktadır.,Madencilik sektörününde bu dönemde yapılacak 16.3 milyar lira, geçen iki plânlı dö nem yatırımlarının toplamından yüzde 60 fazlalık arzetmektedir. 16,3 milyar liralık madencilik yatırımı toplam yatırımların yüzde 5,8 ini bulmaktadır. 16.3 milyar lira içerisinde 4 milyar lira dolaylarında bir miktar demir dışındaki metal madenlerinin aranması ve işletilmesi için tahsis edilebilecektir ki bunun içerisinde bakır madenciliğinin ön sırayı aldığı söylenebilir. Öte yandan Demir - dışı Metaller sanayii yatırımları İkinci Plân Dö neminde 4 milyar lira olarak gerçekleş miştir. Üçüncü Plân Döneminde bu miktar 7,5 milyar liraya çıkacaktır. Bu miktar içerisinde bakır tesislerinin payı hiçte küçümsenmeyecek bir yer tutar. Üçüncü Plân Döneminde 24 milyar liraya ulaşan Madencilik ve Demir - dışı Metaller yatırımları içerisinde bakır için ayrılan miktar ile 1972 yılında 120 bin ton olan bakırkonsantresi üretimi 1977 yılında yaklaşık olarak yüzde 24 yıllık ortalama artışla 350 bin tona, 1972 yılında 20 bin ton dolaylarında olan blister bakır üretimi de yaklaşık olarak yüzde 23 yıllık ortalama artış ile 65 bin tona ulaşacaktır.