Scientific Mining Journal

Scientific Mining Journal

Volume 17 - No 4 (June 1978)
Açıkocaklarda Dinamitleme Sonucu Oluşan Titreşimler ve Hava Şokları ve Yerleşim Bölgelerinde Alınacak Önlemler
DOI 7-16 Metin Özdoğan

GİRİŞ

Lağımlaşma sonucu oluşan titreşim ve hava şokları özellikle açık maden işletmelerine yakın yerlerde oturan halkın çeşitli şikayetlerine neden olur. Bu sarsıntı ve hava şoklarını, hem yakın binaları tahribattan korumak hem de halkın şikayetlerini azaltmak bakımından kontrol altında tutmak gerekir.

Elektromanyetik Afmag Metodu
DOI 17-26 M. Veysel Aydın

 Ã–ZET

Yeraltı kaynaklarına olan gereksinim günümüzde en büyük düzeye ulaÅŸmıştır. Dünyada ve Ã¼lkemizde çeÅŸitli yöntemlerle yeraltı kaynakları araÅŸtırılmaktadır, AFMAG metodu da bu amaca yönelik olarak ortaya çıkarılmıştır. Afmag metodunda alanın manyetik kuzeyle yaptığı açı ve eÄŸim açısı ölçülür. Afmag Ölçü aleti ile okunan deÄŸerler, bir vektörle tanımlanır. Vektörün doÄŸrultusu manyetik kuzeyle yapılan açıyı ve boyu eÄŸim açısını verir, İki frekansta Ölçü alındığından, iki ayrı manyetik kuzeyden yapûan açı ve eÄŸim açıları anomali haritaları elde edilir. Anomali haritalanndaki (+) ve (—) kapanışlar birer doÄŸru üe birleÅŸtirüip, bu doÄŸruların birbirini dik yada dike yakın kestikleri noktalar gözlenir. Bu noktalar iletken kütlenin yerini verir.

EÄŸim açısının uzanım boyunca deÄŸiÅŸimi incelendiÄŸinde; önce en büyük bir uç deÄŸer, daha sonra sıfır eksenini keserek en küçük uç deÄŸeri verdiÄŸi görülür. Bu deÄŸiÅŸimin sıfırı kestiÄŸi yer aynı zamanda iletken kütlenin yeri olarak belirlenebilir.

ABSTRACT

Dependence on the underground natural resources for which the research and exploration activities are increasingly conducted on by various methods, reached on its ultimate level during the present era of minerals‘ development.

AFMAG is one of the above mentioned methods and has been brought out in accordance with this trend.

AFMAG Method is based on the measurement of the declination angle between the field and the magnetic north and of dip angle. Values obtained by the AFMAG measurement apparatus are defined by a vector. Angle between the field and the magnetic north and the dipangle, is given by the direction and the lenght of this vector, respectively. As the measurement has been made in two different frequencies, anomalous contour maps of two different magnetic north angles and of dip angles were obtained.

Closures of (+) and (—) character in the anomolous maps are connected with individual lines and the intersection of reciprocating lines in their perpendicular and/or quasi-perpendicular positions are observed. These intersection points indicate the location of conductive underground volume.

When the variation of the dip angle along the extension is sought out, it could be appearant that

the variation yields a maximum value first and then a minimum values intersecting zero axis.

Intersection point of variation and the zero axis could be determined and concluded as the locality

of the conductive volume.

Hasançelebi Demir Yatağında Manyetit Dağılımı-Derinlik İlişkileri
DOI 27-36 Olcay Göksu

 Ã–ZET

Hasançelebi demir yatağında deÄŸer taşıyan baÅŸlıca mineral manyetittir. Milyar-ton düzeyinde jeolojik rezerve sahip olan yatağın ekonomik deÄŸerini bu mineral saptamaktadır. Manyetitin yatak içersindeki dağılımı son 2 yd içinde oldukça ayrıntılı bir ÅŸekilde incelenmiÅŸ ve küçük hacim birimlerindeki içeriÄŸinin bîr envanteri çıkarılmıştır (Kaynak 1). Bu envanter esas alınarak, yatağın çeÅŸitli bölgelerinde manyetit dağılımı ile derinlik arasındaki iliÅŸki polinom regresyonuyla araÅŸtırılmıştır. Polinom regresyonu tek tek sondajlara ve cevher kitlelerine ait verilere uygulanmıştır. Kitle regresyonununda olsun, tek tek sondajlannkinden olsun, genel karakteristikleri birbirine benzeyen belirli polinom bağıntılarının var olduÄŸu saptanmıştır. Genel karakteristikleri benzer olmakla birlikte, bağıntıların istatiksel güvenilirlikleri farklı bulunmuÅŸtur. Yatağın belli baÅŸlı bölgelerinde bağıntıların çok kuvvetli ( güvenilir) olması, bunlardan deÄŸerlendirme Ã§alışmalarında yararlanılması olanağını yaratmıştır,. Daha önce eksik bilgiyle hatalı deÄŸerlendirilen bazı seviyeler böylece saptanabilmiÅŸ, yataÄŸm, oluÅŸumundan sonra aşınma ile taşınmış ki-sımları hakkında da tahmin yürütmek olasılığı doÄŸmuÅŸtur. İlerde baÅŸka pratik deÄŸerlendirmelerin de, bu bağıntılar yardımıyla yapılabileceÄŸi ümit edilmektedir.

ABSTRACT

The principal mineral of value in Hasançelebi ore deposit is magnetite. It is magnetite that determines the economical value of the deposit which has ore reserves in the billion ton order with average 17 % magnetite. During the past two years, distribution of magnetite within the orebody was investigated intensively and an inventory of magnetite content and its grade distribution within the unit volumes of a block grid system woe prepared. Based on this inventory, relationships between magnetite content and depth for various portions of the orebody were investigated, using the polynomial regression technique.

Polynomial regression was applied to individual drill hole information as well as to mass data. In both cases, it was determined that certain polynomial relationships prevailed between magnetite content and depth (or elevations). General characteristics of these polynoms were similar. However, their statistical reliabilities varied. That these relationships were very strong for major portions of the orebody provided the opportunity to use the regression results in the evaluation work. It was possible to point out the ore levels which seemed to have been erroneously evaluated in the previous work due to scant drül hole information. Results also helped making estimates on the eroded portions of the orebody. It is hoped that in the future, other practical evaluations from these results will be possible.

Hidrodarbeli Sondaj
DOI 37-42 Barbaros T. Şatırlar

Bu yazı Mart-Temmuz 1977 tarihleri arasında Moskova Jeolojik AraÅŸtırma Enstitüsü, Sondaj MühendisliÄŸi Bölümünde yapılan "AraÅŸtırma Sondajları ve Teknolojisi" semineri notlarını içermektedir.