Scientific Mining Journal

Scientific Mining Journal

Volume 42 - No 3 (September 2003)
Altere Granitlerden Yüksek Potasyumlu Feldispat Üretimi Production Of High Grade Potassium Feldspar From Altered Granites
DOI 3-9 Özcan Y. Gülsoy, İrfan Bayraktar, N. Metin Can

ÖZET

Bu çalışmada, KırÅŸehir masifinin deÄŸiÅŸik bölgelerinden (Balışeyh, AÄŸaçören, BaÅŸköy) alınan "altere granit" numunelerinden seramik ve porselen endüstrilerinde kullanılan kaliteli potasyum feldispatın Ã¼retilebilirliÄŸi araÅŸtırılmıştır. Sonuçlar, özellikle yaÅŸ elenerek ayrılan iri fraksiyonların (örneÄŸin, +5,6 mm ve bazı bölgelerde +9 mm), -0,6mm‘ye öğütüldükten sonra kuru manyetik ayırma ile %10,4-11,5 K20, %2,1-2,8 Na20, %0,6-1,3 CaO, %0,01-0,2 MgO, %0,18-0,24 Fe203 ve %0,01-0,03 Tİ02 içeren birinci kalite sırlık potasyum feldispat üretilebileceÄŸini göstermektedir. Ayrıca, Balışeyh, Beyobası bölgesindeki iri fraksiyonların -0,3 mm‘ye öğütülmesini takiben yapılan flotasyon çalışmaları ile %13,01 i K20, %2,28 Na20, %0,61 CaO, %0,01 MgO, % 0,16 Fe203 ve %0,002 Ti02 içeren birinci kalite sırlık i potasyum feldispat üretilebilmektedir. Bu çalışma sonunda ince fraksiyon olarak ayrılan -5,6 mm‘nin ! sıva kumu, ÅŸlam olarak ayrılan -75um fraksiyonun da kiremit-tuÄŸla hammaddesi olarak kullanılması i mümkündür.

Anahtar Sözcükler: Potasyum Feldispat, Altere Granit, Flotasyon, Manyetik Ayırma

ABSTRACT

The possibilities of the production of high quality potassium feldspar in ceramics and porcelain industry from KırÅŸehir district (Balışeyh, AÄŸaçören, BaÅŸköy) were investigated. The results showed that it is possible to produce a first quality K-feldspar containing %10,4-11,5 K20, %2,1-2,8 Na20, %0,6-1,3 CaO, %0,01-0,2 MgO, %0,18-0,24 Fe203 and %0,01-0,03 Ti02 from coarse fractions which were wet screened and ground to -0,6 mm by dry magnetic separation. Moreover, high quality K-feldspar containing %13,01 K20, %2,28 Na20, %0,61 CaO, %0,01 MgO, % 0,16 Fe203 ve %0,002 Ti02 was also produced from the samples taken from Balışeyh, Beyobası district by flotation. The undersize fraction (-5,6 mm) which is not suitable for production of high quality potassium feldspar can be used as plaster sand and slime fraction (-75 urn) may be used as raw material in brick and tile production.

Keywords: Potassium Feldspar, Altered Granite, Flotation, Magnetic Separation

Flotasyon Tesisi Tasarımı ve Optimizasyonu Amacıyla Geliştirilen Yeni Modelleme Yaklaşımının Değerlendirilmesi Evaluation of a New Modelling Approach Developed for Flotation Plant Design and Optimiza
DOI 11-24 Ş. Levent ERGÜN, Özcan Y. GÜLSOY, Namık AYDOĞAN

ÖZET

Bu yazıda, Avusturalya‘da Julius Kruttschnitt Mineral AraÅŸtırma Merkezi ve Güney Afrika‘da Cape Town Üniversitesi‘nin ortak araÅŸtırmasıyla geliÅŸtirilmiÅŸ, flotasyon hücresi hidrodinamiÄŸini yansıtan kabarcık yüzey alanı akısı (bubble surface area flux) ile flotasyon hız sabiti arasında kurulan iliÅŸkiyi temel alan modelleme yaklaşımı tartışılmaktadır. Bu iliÅŸkinin, flotasyon makinalarının endüstride kullanılan çalışma koÅŸullarını tümüyle kapsayan geniÅŸ çalışma aralığında dağıtıcı-karıştırıcı tasarımından bağımsız ve doÄŸrusal olduÄŸu bulunmuÅŸtur. Yeni yaklaşım kapsamında konsantreye mekanik taşınan malzeme miktarının ve köpük verim faktörünün tahmini, mekanik flotasyon hücrelerinde hidrodinamik ölçümler için geliÅŸtirilen teknikler hakkında da bilgiler verilmektedir. Yeni yöntemin mevcut yaklaşımlara oranla, özellikle ölçek büyütme ve devre tasarımında daha duyarlı sonuçlar verebileceÄŸi, çalışan devrelerin optimizasyonu için ise daha fazla deneysel veri ile doÄŸrulamaya gereksinim duyulduÄŸu düşünülmektedir.

Anahtar Sözcükler: Flotasyon, Hidrodinamik, Modelleme, Kabarcık Yüzey Alanı Akışı.

ABSTRACT

In this paper, the modelling approach based on the relationship between bubble surface area flux which is a measure of cell hydrodynamics and flotation rate constant developed by a joint research between Julius Kruttschnitt Mineral Research Center (JKMRC)-Australia and University of Cape Town (UCT)-South Africa is discussed. This relationship has been found to be linear and independent from rotor-strator design for the whole operating range of the industrial flotation cells. In this context, estimation of entrainment and froth recovery factor and experimental techniques developed for measuring cell hydrodynamics in mechanical cells are also discussed. It is concluded that the new method described in this paper may improve scale up and circuit design significantly in comparison to available approaches, however, needs to be verified with more experimental data for use in optimization of existing flotation circuits.

Keywords: Flotation, Hydrodynamic, Modelling, Bubble Surface Area Flux. 

Madencilik Yatırım Projelerinin Sosyal Karlılık Analiziyle Değerlendirilmesi Appraisal Of Mining Investment Projects With Social Profitability Analysis
DOI 25-30 M. Alper DemirbuÄŸan

ÖZET

Proje deÄŸerlendirmede kullanılan baÅŸlıca yaklaşımlar ticari ve sosyal karlılık analizleridir. Ticari karlılık deÄŸerlendirmesinde karlılık, piyasa fiyatları ile belirlenir. Sosyal karlılık deÄŸerlendirmesinde ise karlılık düzeyi, projede kullanılan üretim faktörlerinin ulusal ekonomiye olan gerçek maliyetlerinin yansıtıldığı gölge fiyatlar kullanılarak araÅŸtırılır. Maden yatakları için hazırlanan projelerin sosyal karlılık analizi ile deÄŸerlendirilmesi, ülkemizdeki sınırlı kaynakların optimum kullanımı açısından büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Sözcükler: Proje Değerlendirme, Gölge Fiyat, Sosyal Karlılık.

ABSTRACT

Main approaches used in project evaluation are commercial and social profitability analysis. In the commercial appraisal, profitability is determined by market prices. In the social profitability appraisal, profitability level is determined by shadow prices by which real costs of all production means to national economy used in project are reflected. Appraisal of mine invesment projects with social profitability analysis has great importance for optimum use of scarce resourses of Turkey.

Keywords: Project Appraisal, Shadow Price, Social Profitability

Adana Hafif Raylı Taşıma Sistemindeki Aç Kapa Tünelleri Cut - Cover Tunnelling İn Adana Light Rail Transit System
DOI 31-39 Ergül Yaşar, Yasin Erdoğan, A. Gürhan Çelik Ali Tapınç

ÖZET

Bu çalışmada Adana BüyükÅŸehir Belediyesi ile oluÅŸturulan konsorsiyum tarafından inÅŸaa edilmekte olan Adana Hafif Raylı Taşıma Sistemi (Metro) içerisinde yapılan aç-kapa tünellerinin jeoteknik uygulamaları ele alınmıştır. Metro projesinde zeminin çok deÄŸiÅŸken ve zemin/yapı iliÅŸkisinin oldukça karmaşık olduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. Aç-kapa tünelleri 5 m çapında ve 1.13 km uzunluÄŸunda olup Kuvaterner ve Tersiyer yaÅŸlı kaya kütleleri içerisinde açılmaktadır. Güzergah boyunca yapılan sondajlardan elde edilen zemin numunelerinde tek eksenli basma dayanımı, birim hacim ağırlığı, Atteberg limitleri, sıkışma (proktor) deneyleri ve sonuçlarının deÄŸerlendirilmesi yapılmıştır. Tünelde taraça ve kaliç birimlerinde su akış hızının 10"1 ve 10"4 m/s olduÄŸu belirlenmiÅŸtir. Kazıyı susuz bir ortamda gerçekleÅŸtirmek için 16 m derinliÄŸinde kesiÅŸen kazıklardan oluÅŸan geçirimsiz perde yapılmıştır. Aç-kapa tünellerindeki kazı iÅŸleri ve karşılaşılması kaçınılmaz olan yeraltı suyu ile diÄŸer problemlerin belirtilmesi ve çözümüne iliÅŸkin bilgiler sunulmuÅŸtur.

Anahtar Sözcükler: Aç-kapa Tünelleri, Metro, Zayıf Kaya, Geçirgenlik, Kazı Tekniği

ABSTRACT

The geotechnique applications of cut-cover tunnelling in Adana Light Rail Transit System (Metro) which is constructed by Adana Metropolitan and a consortium were determined in this study. The project involved complex soil-structure interaction and geometry, and variable ground activities condition. The cut-cover tunnelling of 5 m in diameter and 1,13 km in length was advanced through Quaternary and Tertiary rock units. UCS, unit volume weight, Atteberg limits, compacting tests were conducted on the rock and soil samples which were obtained from drilling in the tunnelling route. Groundwater inflows was determined to be as high as 10"1-10"4 m/s in water bearing terrace-calich unit in this part of tunnel.